Астрономија

Сонцето: ѕвездата што живот дава

Сеприсутноста на Сонцето е неисцрплива инспирација за човештвото. Кога се работи за Сонцето, најважната работа за повеќето од нас е светлината којашто ја зрачи. Тоа е разбирливо, бидејќи сите знаеме дека без топлите зраци од Сонцето, животот на Земјата би бил невозможен.

Меѓу другото, Сонцето ни ги затоплува океаните, ни ја раздвижува атмосферата, и им дава енергија на растенијата кои нѐ снабдуваат со (неопходен за живот) кислород. Ако сакаме да разбереме зошто сме овде, мораме да ја разбереме природата на Сонцето.

Слика 1. Сончев мозаик, создаден од 7 индивидуални слики во различни бранови должини. Од лево кон десно, брановите должини се 94, 131, 171, 193, 211, 304, и 335 Ангстреми (во еден нанометар има 10 Ангстреми). Сликите се добиени од Solar Dynamics Observatory, мисијата на NASA која го набљудува Сонцето од 2010.

Сонцето (Слика 1) е средиштето на Сончевиот систем, и ги држи Земјата и другите планети на своите орбити. Тоа е далеку најсветлото тело на небото, и е единствениот објект во Сончевиот систем којшто зрачи значајни количини видлива светлина [1]. Масата на Сонцето е околу илјада пати поголема од масата на сите поголеми (планети, месечини) и помали (астероиди, комети) тела во Сончевиот систем заедно. Сонцето е околу сто пати поголемо од Земјата, или ако претпоставиме дека Земјата е портокал, Сонцето би било 10-метарски балон на растојание од околу 1,400 метри од портокалот. За да ги помине 1,400-те метри од аналогијава, на светлината ѝ се потребни околу 8 минути. Затоа велиме дека Сонцето е на растојание од 8 светлосни минути, т.е., кога и да го погледнеме Сонцето, всушност гледаме како тоа изгледало пред околу 8 минути. Сонцето има бурна атмосфера, со повремени појави на Сончеви дамки (феномени поврзани со магнетното поле на Сонцето), чијшто број варира во согласност на 11 годишниот Сончев циклус. Дел од Сончевата „лична карта“ е претставен во табелата подолу.

Карактеристика Вредност
Радиус 696,000 km = 109 Земјени радиуси
Маса 1.9891 × 1030 kg
Температура (површина/средиште) 5800/1.55 × 107 K
Луминозитет 3.9 × 1026 W
Средна оддалеченост од Земјата 149,598,000 km = 1 AU
Табела 1. Дел од основните карактеристики на Сонцето (Сончевата „лична карта“).
Сонцето е единствената ѕвезда којашто сме во можност да ја изучуваме детално. Поради тоа, Сонцето ни служи како водич при изучувањето на другите ѕвезди. На пример, секоја теорија за структурата на ѕвездите прво треба успешно да го објасни Сонцето, а потоа и другите ѕвезди. Како што научивме во еден од претходните текстови, Сонцето е сосема типична ѕвезда која се наоѓа на главната ѕвездена низа, што значо дека ако детално го разбереме Сонцето, веќе ќе знаеме многу за повеќето други ѕвезди на небото. Едно од најголемите откритија во претходниот век е тоа дека Сонцето свети бидејќи секоја секунда во неговата внатрешност стотици милиони тони водород се претвораат во хелиум. Неодамнешните откритија на честичките кои се ослободуваат при овие нуклеарни реакции ја потврдија оваа претстава за произведувањето енергија длабоко во внатрешноста на Сонцето. Во наредните текстови ќе ја проучиме внатрешната структура на Сонцето, и начините на кои се произведува енергијата во ѕвездите.


  1. Светлината од Месечината и планетите во Сончевиот систем е всушност сончева светлина која се рефлектира (одбива) од овие небесни тела во насока на Земјата.  ↩
астрономијаглавна низаживотѕвездирастојаниесонцесончев систем
Претходен написи
Автоматичност: дефиниција и компоненти
Следен напис
„Здраво“ од новоформирани неврони – за првпат визуелизирани во жив мозок

Напишете коментар

Вашата адреса за е-пошта нема да биде објавена. Задолжителните полиња се означени со *

Пополнете го ова поле
Пополнете го ова поле
Ве молам, внесете валидна адреса за е-пошта.

Споделете со пријателите