„Здраво“ од новоформирани неврони – за првпат визуелизирани во жив мозок

Се сеќавам дека учевме како невроните не се размножуваат и дека нови клетки не се формираат во мозокот штом достигнеме одредена возраст и дека тоа се сите мозочни клетки што ќе ги имаме. Во поново време, повеќе студии покажуваат дека всушност неурогенеза постои кај возрасните и трае во текот на животот [1] [2] [3] (Слика 1).

Докажано е дека нови грануларни клетки (неврони со мали клеточни тела) се формираат во хипокампусот (дел кој има улога во формирање на долготрајна меморија и просторна навигација). Бидејќи се дел од хипокампусот, неколку студии ги поврзуваат новоформираните неврони со формирање на нови сеќавања, стрес, вознемиреност и клеточна поддршка на зрелите грануларни клетки. Како и да е, досега немаше точни информации за нивната активност и праќањето сигнали во недопрен жив мозок, се додека тим на научници [4]) не успеа да развие метода со која за првпат нивната активност во живо (in vivo) може да се следи директно во мозокот на експериментални глувци. Ова претставува прва функционална карактеризација на новоформираните грануларни клетки (adult-born hippocampal granule cells) во недопрен мозок и ни овозможува поглед во нивните „тајни“.

Методата вклучува комбинација на минијатурна направа имплантирана директно во мозокот на животните (глувци) и микроскоп, што овозможува директна визуелизација на зрели и нови грануларни клетки, модифицирани да испраќаат различни флуоросцентни сигнали за нивна дискриминација (Слика 2). Убавината е во тоа што животните се живи, може да реагираат на различни стимули од околината (различни погледи, звуци и мириси) и со тоа активноста на новите и зрелите неврони директно може да се следи во различните сценарија. За да одредат механизам кон кој новите неврони придонесуваат, научниците искористиле оптогенетика, ново поле што се развива, каде што со помош на светлина одредени клетки се активираат или инхибираат по потреба на научното прашање.

Резултатите покажуваат дека новоформираните неврони во хипокампусот се поактивни од зрелите, но помалку може просторно да се координираат за разлика од зрелите клетки. И двата вида неврони до слично ниво повторно мапираат просторни репрезентации. Најинтересно е тоа што новите нервни клетки допринесуваат глувците да ја изгубат способноста за разликување на опасни и неопасни стимули. Тоа значи дека новите неврони имаат улога во процесирањето на мемории, нивно кодирање и разликување на ситуации, како и контекст на информацијата. Импликации од истражувањето може да има во разбирањето или третманот на различни нарушувања како анксиозност (вознемиреност) или панично однесување, каде личноста не е во можност да разликува два слични, но не исти настани. Ова истражување отвора само мала врата во „големото непознато – нашиот мозок“, каде безброј други прашања и променливи треба да се истражуваат и докажуваат, па останува само да видиме која теорија ќе ја учиме во наредните 5-10 години.